Kvenfrelsi og kosningarréttur

• Rætur nútíma kvennabaráttu liggja á 18. Öld
  • Rithöfundar eins og Mary Wollstonecraft og Olympe de Gouges
  • einnig sumir leiðtogar sósíalista kvennréttindasinnar
• Baráttan hefst að mestu á s.hl. 19. aldar harðast í bretlandi.
• Kvennréttindahreyfingar oftast leiddar af konum úr borgarastétt
  • þær voru oft háðar eiginmönnum sínum fjárhagslega

Aukin menntun grunnurinn

• Lágstéttarkonur voru frekar vinnandi
• Kvennfrelsishreyfingar börðust einkum fyrir aukinni menntun
  • Stofnaðir voru kvennaskólar og sóst eftir aðgangi kvenna að háskólum

Barátta kvenna á bretlandi

• Breskar konur fá kosningarrétt til sveitarstjórna og sóknarnefnda
  • ekki þingkosningarréttur
    • samstíga öðrum þjóðum í því málefni en náðu því síðar
  • fyrst fengu konur kosningarrétt í landnemafylkjum bandaríkjanna (wyoming 1869)

John Stuart Mill

• Breskur rithöfundur/heimspekingur
  • rit hans um frelsið (on liberty) talið grundvallar rit um þau efni
• Meðal fyrstu karla til að berjast opinberlega fyrir rétti kvenna
  • ásamt eiginkonu hans harriet
• var þingmaður 1865-68
  • bar fram frumvarp um fullan kosningarrétt kvenna
  • það var fellt með 196 á móti og 73 með

sinnuleysi stjórnvalda

• Tveir stórir flokkar
  • íhaldið
  • frjálslyndi flokkurinn
• Herbert Henry Asquith (d.1928)
  • forsetisráðherra 1908
  • var úr frjálslynda flokknum
  • margar konur töldu að hann myndi vinna fyrir þeirra hagsmunum
    • svo var ekki
• sumir ráðherrar herberts studdu suffragettur
  • winston churchill
  • david loyd george

suffragettur

• róttækar kvenfrelsiskonur á bretlandi

1903

• stofna womens social and political union
• kallaðar suffragettur
  • suffrage = kosningarréttur
• emmiline pankhurst (d.1928) með fremstu
  • einnig dætur hennar sylvia og christabel
• eftir svikin kosningaloforð vildu þær beinar aðgerðir
  • hleyptu upp pólitískum fundum
  • hlekkjuðu sig við hús ráðherra
  • lömdu þá með regnhlífum

1912

• suffragettur verða harðari
• brutu búðarglugga
• reyndu að kveikja í húsum ráðherra
• stjórnin svaraði af hörku
• konur gripu til hungurverkfalla í fangelsi

1913

• emily davison kastaði sér fyrir hest konungs og létst

Suffragettur og fyrri heimstyrjöld

• heimstyrjöldin brestur á og baráttan minnkar
• e. pankhurst taldi mikilvægara að hvetja unga menn í herinn
• á stríðsárum
  • konur tóku við ýmsum störfum sem karlar höfðu gegnt
  • minnkaði andstaða við kosningarrétt kvenna

1918

• breskar konur fá takmarkaðan kosningarrétt

Konur annar staðar í evrópu

• Kvennahreyfingar út um allt
• klofnar eftir stéttum
• nýja sjálandi fengu konur kosningarrétt fyrst (1893)
• Konur fá kosningarrétt 1914-18 á norðurlöndum